پرداخت سود 12درصدی برای تسهیلات خرید کود و سم کمکی به کشاورزان نمی‌کند دولت با تسهیلات ارزان‌قیمت از کشاورزان حمایت کند

این روزها افزایش هزینه‎های تولید، بار سنگینی بر دوش کشاورزان گذاشته است، ‌به‌طوری‌که کشاورزان سال زراعی جدید را با افزایش حدود پنج تا هفت ‌برابری قیمت کود و سم آغاز کردند. با حذف ارز دولتی، کشاورزان مجبور شدند کود و سم مورد نیاز خود را با ارز نیمایی تهیه کنند که این امر هزینه‎های تولید را افزایش داد و باعث شد کشاورزان دیگر رغبتی برای کاشت محصولات استراتژیک نداشته باشند.

پیش از این، محمدرضا صباغیان، عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس، از افزایش قیمت کود و سم کشاورزی انتقاد کرده و گفته بود گرانی کود و سم برای کشاورزان به‌شدت مشکل‌آفرین شده است. کود و سم کشاورزی به‌نوعی هستی کشاورز است و این روند کشاورز را با خاک یکسان می‌کند. با این حال تاکنون اقدامی جدی از سوی دولت در حمایت از کشاورزان انجام نشده و آن‌ها همچنان با مشکلات زیادی ازجمله افزایش شدید قیمت‌ کود و نهاده‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند؛ به‌طور مثال کشاورزان سال گذشته یک کیسه کود را با قیمت 80هزار تومان خریداری می‌کردند، اما امسال باید 500هزار تومان بابت آن پرداخت کنند که این مسأله افزایش هزینه‎های تولید را به‌دنبال داشته است و با فروش محصول هم جبران نخواهد شد.

در این رابطه وزارت جهاد کشاورزی طرح کشاورز کارت را برای خرید کود و سم اجرایی کرد تا کشاورزان بتوانند به ازای هر هکتار زمین، دومیلیون تومان وام با سود 12درصد برای خرید نهاده‎های مورد نیاز خود دریافت کنند. به گفته بسیاری از کارشناسان و صاحب‌نظران، این طرح نه‌تنها مشکلی از کشاورزان حل نمی‌کند، بلکه آن‌ها را بدهکارتر می‌کند؛ هرچند برخی نیز اذعان دارند این طرح به تأمین نقدینگی مورد نیاز کشاورز و درنتیجه تولید محصول کمک می‌کند، زیرا درصورت نبود نقدینگی، کشاورز مجبور است بدون کود و سم کشت کند که این مسأله می‎تواند سبب کاهش تولیداتش شود. حال این سؤال مطرح است که آیا سود 12‌درصدی کشاورز کارت با قیمت خرید محصول استراتژیکی مثل گندم و افزایش 700درصدی قیمت کود و سم تناسب دارد؟ در این ارتباط «سبزینه» گفت‎وگویی با کارشناسان و صاحب‌نظران انجام داده که در ادامه آمده است.

قائم مقام دبیر کل خانه کشاورز نیز در پاسخ به این سؤال که با توجه به این‌که مدیرعامل بانک کشاورزی عنوان کرده تاکنون هشت‌‌هزار و 500کشاورز کارت صادر شده، به نظر شما دلیل استقبال کم کشاورزان از این طرح چه بوده است، گفت: با کشاورزان بسیاری درخصوص این طرح صحبت کرده‌ام. تعداد زیادی از بهره‎برداران یا از این طرح اطلاع نداشتند یا اگر هم مطلع بودند، از این طرح استفاده نکرده‎اند، زیرا معتقدند با توجه به سود 12درصدی کشاورز کارت، دریافت این تسهیلات به‌صرفه نیست.

عنایت‌الله بیابانی در گفت‌وگو با «سبزینه» افزود: نگرانی و دغدغه بهره‎برداران برای استفاده از کشاورز کارت این است که به‌طور مثال کشاورز با خود محاسبه می‌کند که با استفاده از این کارت، باید کود را با چه قیمتی خریداری کند که بتواند سر سال هم این مبلغ را با سود 12درصد بپردازد و با توجه به هزینه‎های تولید آیا می‎تواند محصول خود را با قیمتی مناسب به فروش برساند یا نه؛ یا این‌که مجبور است با مبلغ کم‌تری محصول خود را به فروش برساند؛ بنابراین از این طرح استفاده نکرده‎اند، مگر کشاورزانی که مجبور بودند و احتیاج داشتند، به ناچار از این طرح استفاده کردند.

وی در پاسخ به این سؤال که با توجه به گرانی شدید کودها و نهاده‎های کشاورزی آیا این کارت مشکل کمبود نقدینگی کشاورزان را مرتفع می‌کند، خاطرنشان کرد: به اعتقاد من، این طرح با توجه به قیمت محصولات استراتژیک و سودی که بانک برای این طرح درنظر گرفته و با توجه به هزینه‎های تولید،‌ اصلاً برای کشاورز به‌صرفه نیست و همین امر سبب عدم استقبال اکثر کشاورزان از این طرح شده است. درحال حاضر قیمت تمام‌شده گندم با توجه به هزینه‌های تولید با نرخ تضمینی که دولت برای آن درنظر گرفته، اصلاً تناسب ندارد و حتی برابر هم نیست که این امر سبب بروز مشکلات فراوانی برای کشاورزان شده است.

قائم مقام دبیر کل خانه کشاورز ادامه داد: 20میلیون تومان وام نمی‏تواند پاسخگوی هزینه‏های تولید کشاورزان باشد؛ برای مثال دولت حدود 380هزار تن بذر توزیع کرده ‎است، اما بسیاری از کشاورزان که قرار بود بذر را خودشان را تأمین کنند، این کار را نکردند و ترجیح دادند بذر را ارزان‌تر از دولت بگیرند و بذر خودشان را در بازار بفروشند.

بیابانی با بیان این‌که دولت باید از کشاورزان خرده‎پا حمایت کند، تصریح کرد: با توجه به این‌که کشاورزان خرده‌پای زیادی در کشور داریم، تولیدات آن‌ها باید با قیمت متعادل ارزش‏گذاری شود. به‌عبارت دیگر، دولت در خرید تضمینی از کشاورزان باید یا حداقل هزینه تمام‌شده تولید را به آن‌ها بپردازد یا این‌که راه و روش پایین آوردن هزینه‎ها را به آن‌ها آموزش دهد.

کشاورز کارت کشاورزان را بدهکارتر می‌کند

قائم‌مقام دبیر کل خانه کشاورز با بیان این‌که هزینه حمل و نقل، کارگر و… ازجمله هزینه‎های سربار تولید محصول هستند که سبب می‌شود هزینه‎های تولید افزایش یابد، تأکید کرد: درحال حاضر یکی از بزرگ‌ترین مشکلات در بخش کشاورزی این است که تولیدکننده با قیمت پایین محصول خود را می‎فروشد و متضرر می‎شود، اما در عین حال محصولات با قیمت بالا به دست مصرف‎کنندگان می‎رسد. در این زمینه مهم‌ترین اقدام، نظارت جدی بر تولید و مصرف مواد غذایی و توزیع است. به‌دلیل این‌که ساختار کشاورزی را به‌درستی تعریف نکرده‌ایم، شاهد هستیم که در مزرعه برای مثال پیاز، سیب‌زمینی و دیگر محصولات با قیمت پایین از کشاورز خریداری می‌شود و با قیمت‎های بسیار بالاتر به دست مصرف‌کننده می‎رسد که مهم‌ترین دلیل آن، عدم نظارت لازم و دقیق در بخش توزیع است. به اعتقاد من، باید بخش کشاورزی و سیستم توزیع مواد غذایی مورد بازنگری قرار گیرد. همچنین می‌توانیم به‌موقع به کشاورز کود، بذر و سموم برسانیم، به‌موقع نظارت کنیم و به‌موقع مدیریت توزیع را نیز داشته باشیم، زیرا بازار کشاورزی یک بازار بسیار سودآور است.

بیابانی در پایان با بیان این‌که کشاورز کارت نه‌تنها برای کشاورزان مفید نیست، بلکه آن‌ها را بدهکارتر می‌کند، خاطرنشان کرد: لازم است دولت برای حمایت از کشاورزان از طرح‌های مناسب‌تری استفاده کند؛ برای مثال بهتر است دولت در این شرایط تمهیدات و طرح‎هایی را در نظر بگیرد تا بدهی زیر 100میلیون تومانی کشاورزان را به‎واسطه وام‎هایی که اخذ کرده‎اند، تسویه شود. این موضوع سبب می‌شود کشاورز خرده‌پا نفسی تازه کرده و بتواند خود را با گرانی بذر و کود هماهنگ کند؛ به‌عبارت دیگر، در موقعیت فعلی کشور، هر کمکی که از سوی دولت به بخش کشاورزی و کشاورزان می‌شود، اثرگذار بوده و می‌تواند وضعیت تأمین غذای کشور را در شرایط بهتری قرار دهد.