«چشمه کوهرنگ، برای اولین بار از بدو پدیدار و چشم گشودن در پهنه عالم خشک شد.»
این خبر در روزهای اخیر به سرخط رسانهها و اخبار داخلی و خارجی تبدیل و اظهار نظرها و تصاویر مختلفی نیز در فضای مجازی در رابطه با آن دست به دست شد؛ اظهارنظرهایی آغشته به هشدار به استانهای چهارمحــــال و بختیاری، خوزستان، اصفهان و یزد که در فضای رسانهها نیز انعکاس یافت.
اهمیت و استراتژیک بودن این چشمه در چیست و موقعیت جغرافیایی آن کجاست؟
برای پاسخ این سوال بایستی سری بزنیم به کتاب مرات البلدان ناصری که در واقع اولین کتاب جغرافیایی و حدنگار ایران بوده و تاریخ سرزمین بختیاری به قلم مرحوم سردار اسعد بختيار و غیره
♦️رودخانه کوهرنگ که یکی از مهمترین سرچشمههای کارون است، از بههمپیوستن شاخههای متعدد از ارتفاعات شمالی رشتهکوه زردکوه واقع در دهستان میانکوه موگویی شهرستان کوهرنگ تشکیل میشود.
♦️چشمه کوهرنگ در دامنه 2525 متری سمت شرقی زردکوه که بزرگترین یخچالهای زردکوه را در بر گرفته، چشمه کوهرنگ پس از طی مسیری حدود 5/5 کیلومتر در 1/5 کیلومتری بالادست تونل اول کوهرنگ به رود خانه کوهرنگ میریزد. تونل چلگرد اولین تونل روی رودخانه کوهرنگ به طول 1200 متر و قطر 3 متر، در زیر دست کوه کارکنان (منطقه ای که در زمان شاه عباس قرار بود شکافته شود تا آب از حوضه کارون به زاینده رود منتقل شود ) قرار دارد. آب حوضچههای طبیعی چشمه کوهرنگ پس از آبگیری در مخرن اصلی که در زیر چشمه ساخته شده با 6 کیلومتر لوله بیشترین ظرفیت آن به این تونل منتقل و 560 لیتر آن با لوله به چندین شهر و روستا به عنوان آب شرب منتقل میشود
♦️پس از تونل اول و دوم کوهرنگ، آب سرشاخههای دیگری هم به رودخانه کوهرنگ ملحق میشود که مشهورترین آنها، آب کول خدنگ، کولونچی، آب ماربره، چگاله، بیرگان، شهریاری، دو آب «آب کولی و آبدزداران» است. رودخانه کوهرنگ پس از پیوستن به رودخانه بهشت آباد، رود کارون را تشکیل میدهد.
بخشی از آب کوهرنگ از طریق تونلهای اول و دوم کوهرنگ به زایندهرود انتقال یافته و آب تونل سوم هم که در آینده شاید (چون مردم استان چهارمحال و بختیاری بخصوص مردم منطقه کوهرنگ به دلیل صدمات شدیدی که به ابهای زیر زمینی و چشمه های منطقه میزند مخالف می نمایند) به بهرهبرداری برسد، عمدتا به استانهای اصفهان بزرگ و یزد و سایر مناطق فلات مرکزی تخصیص یافته است.
♦️چشمه کوهرنگ، اصلیترین و مشهورترین چشمههای رودخانه کوهرنگ است، اما این رودخانه تنها متکی به این چشمه نیست؛ بلکه چشمه ها و انهار دیگری نیز به آن می پیوندند ولی هیچ کدام به اندازه چشمه کوهرنگ در آبدهی این رودخانه موثر نیست
♦️اخیرا بعضی از کسانی که خود را به اصطلاح کارشناس و یا محقق قلمداد میکنند سعی دارند با اظهار نظرهای عجیب و غریبی در خصوص چشمه کوهرنگ میخواهند از اهمیت آن بکاهند و از تاثیر گذاری و ابدهی و آورد سالیانه آن در رودخانه کوهرنگ و در یک کلمه از استراتژیک بودن آن کاسته شود!!!!!!
پس عنوان «خشکشدن» چشمه کوهرنگ داغ بسیار بزرگ و مهلکی برای مردم منطقه وبرای سایر مناطق ذینفع محسوب میشود و خشک شدن آن برای اینها خطرآفرین است که به آسانی قابل جبران نمی باشد،و جدا از مسایل فنی و بودن یک پارامتر منبع تامین آب شرب کاملا معدنی و بهداشتی مطمئن از نظر بار معنوی و روانی وابستگی شدیدی در آداب و رسوم و فرهنگ مردم منطقه بخصوص عشایر ایل جلیل بختیاری است که دارای یک هارمونی وسمفونی خاصی بوده که خشک شدن و جدای آن از این مردم را یگ مرگ حتمی دو طرفه میدانند، بطور مثال : مشاهده نواختن ساز چپ بهترین گواه این مدعاست یعنی سوگ از دست دادن این چشمه همطراز سوگ عزیزترین افراد ایل بختیاری است
♦️پس اگر مردم و کارشناسان چشمه کوهرنگ را مهمترین منبع آبی رودخانه کوهرنگ عنوان میکنند ، گزافه نیست،زیرا به تنهایی بخش عمده آب رودخانه کوهرنگ را تأمین میکند و آبی که از رودخانه کوهرنگ به کارون میریزد، سر منشا کارون بوده و خشک شدن آن تاثیر مهمی بر کارون دارد و با کاهش و یا قطع شدن آب این چشمه استانهای دیگر مثل خوزستان، یزد و اصفهان بزرگ و چهارمحال و بختیاری و بخصوص منطقه مبدا (کوهرنگ) دچار آسیب شدید میشوند؟
لذا با توضیحات اندک متوجه شدیم که این چشمه از موقعیت استراتژیک برخوردار است و اینکه در چه موقعیت جغرافیایی قرار داشته و از چه اهمیتی برخوردار است،لذا حفظ و حراست از آن یک وظیفه ملی است که تک تک ما نسبت به آن مسئول هستیم ونابودی ان
،اولا: نابودی فرهنگ و اصالت منطقه
ثانیاا: مرگ یک منبع آب شرب مطمئن که چندین میلیون نفر در استان های نیازمند به آن وابسته بوده
ثالثا : مرگ مستقیم و غیر مستقیم محیط زیست جانوری و گیاهی پیرامون چشمه و رودخانه های کوهرنگ ،کارون و زاینده رود
لذا کارون و زاینده رود یک رودخانه نیستند بلکه یک فرهنگ تمدن سازی هستند که ایران را ساختند .و دنیا به تمدن ایران افتخار می کند پس بیایم سرچشمه این افتخار را یعنی چشمه کوهرنگ. را دریابیم و حفظ و حراست و نجات آن را با همدلی ، اتحاد ، خرد و اندیشه امضا کنیم
سیدطاهر نوربخش چلوانی
دبیر اجرایی خانه کشاورز استان چهارمحال و بختیاری
دورود خسته نباشید جناب مهندس نوربخش.از زحمات حضرت عالی کمال تقدیر و تشکر را دارم.توضیحات کامل و جامع بود.ای کاش در مورد خشک شدن چشمه مروارید بیرگان کوهرنگ توسط خطاهای انسانی در اجرای تونل سوم کوهرنگ توضیحات بیشتری ارائه مینمودید.ارادتمند شما